Thế Tôn giảng thuyết những lời phương tiện để làm sáng tỏ ý nghĩa vái lạy 4 phương (Đông, Tây, Nam, Bắc) và 2 hướng trên dưới (Trời, Đất) theo tinh thần thực hành Chính pháp trong đời sống con người. 

Nội dung được trích dẫn từ kinh Giáo thọ Thi – ca – la – việt (Sigàlovàda sutta) thuộc Trường Bộ kinh (Digha Nikaya)

Duyên khởi kinh

Một thời Thế Tôn ở thành Vương Xá (Ràjagaha), tại Trúc Lâm (Veluvana). Lúc bấy giờ, Thi – ca – la – việt ra khỏi thành Vương Xá, chắp tay đảnh lễ 4 phương (Đông, Tây, Nam, Bắc), và 2 hướng trên, dưới (Trời và Đất), do nghe thân phụ trước khi qua đời dạy thế, chỉ làm theo mà không hiểu gì.

I. Phật chỉ dạy hình thức lễ bái sáu phương của bậc Thánh

Diệt trừ bốn nghiệp phiền não

1. Nghiệp sát sinh

2. Nghiệp trộm cắp

3. Nghiệp tà dâm

4. Nghiệp nói láo

Không làm ác nghiệp theo bốn lý do

1. Ác nghiệp làm do tham dục

2. Ác nghiệp làm do sân hận

3. Ác nghiệp làm do ngu si

4. Ác nghiệp làm do sợ hãi

Không theo sáu nguyên nhân phung phí tài sản

1. Đam mê các loại rượu: Tài sản bị tổn thất, tranh đấu tăng trưởng, bệnh tật xâm nhập, thương tổn danh dự, để lộ “thân thể”, tổn hại trí lực

2. Du hành đường phố không hợp thời: Tự mình không được bảo hộ, vợ con/ chồng con không được che chở, tài sản không được che chở, bị tình nghi của các ác sự, nạn nhân tin đồn thất thiệt, tự rước khổ não vào thân

3. Tới các nơi vui chơi xa hoa

4. Đam mê cờ bạc: Thắng thì tham đắm, thua thì sầu muộn, oán thù; tài sản tổn thất; lời nói giảm trọng lượng; bằng hữu khinh miệt; vấn đề lớn không được tín nhiệm

5. Kết bạn xấu: Những kẻ cờ bạc, loạn hành, nghiện rượu, dối trá, lừa gạt, bạo động,…

6. Quen thói lười biếng: Viện cớ trì hoãn, như quá nóng để làm việc, quá lạnh để làm việc, quá sớm để làm việc, quá muộn nên không làm nữa, … Những công việc phải làm thì không làm, tài sản chưa có thì không xây dựng, tài sản có rồi thì tiêu hao

Bốn hạng người xem không phải là bạn

1. Người vật gì cũng phải lấy được: Vật gì cũng muốn lấy, cho ít xin nhiều, vì sợ mới làm, làm vì mưu lợi cá nhân

2. Người chỉ biết nói giỏi: Tỏ lộ thân tình, khi có việc thì không làm

3. Người khéo nịnh hót: Đồng ý việc ác, không đồng ý việc thiện, trước mặt tán thán, sau lưng chỉ trích

4. Người ăn tiêu xa xỉ

Bốn hạng người xem là bạn chân thật

1. Người bạn giúp đỡ: Che chở bạn bè, không tham lam của cải bạn bè, làm chỗ nương tựa khi mình sợ hãi, giúp đỡ hết lòng khi mình có công việc

2. Người bạn chung thuỷ trong vui cũng như khổ: Chia sẻ thật lòng, bảo vệ bí mật của bạn, không bỏ bạn trong lúc nguy nan, dám hy sinh vì bạn bè

3. Người bạn khuyên điều lợi ích: Ngăn bạn làm điều ác, khuyến khích bạn làm điều thiện, chỉ bảo điều bạn bè chưa biết, điều bạn bè cần biết

4. Người bạn có lòng thương tưởng: Không hoan hỷ khi bạn gặp hoạn nạn, hoan hỷ khi bạn gặp may mắn, ngăn chặn ai nói xấu bạn mình, khuyến khích tán thán bạn mình đúng thực tế.

II. Phật giảng thuyết ý nghĩa hộ trì sáu phương

Năm điều con cái nuôi dưỡng cha mẹ (Cha mẹ ví như phương Đông)

1. Được nuôi dưỡng bởi cha mẹ, sau này nuôi dưỡng lại cha mẹ

2. Làm tròn bổn phận con cái

3. Gìn giữ gia đình và truyền thống

4. Bảo vệ tài sản thừa tự

5. Lo tang lễ cho cha mẹ khi qua đời

Năm điều cha mẹ thương tưởng đến con cái

1. Ngăn chặn con làm điều ác

2. Khuyến khích con làm điều thiện

3. Dạy con lớn

4. Cưới vợ/chồng cho con

5. Trao của thừa tự đúng thời cho con

Năm cách đệ tử phụng dưỡng “Thầy” (Thầy đại diện phương Nam)

1. Đứng dậy chào hỏi cung kính

2. Hầu hạ thầy

3. Hăng hái học tập

4. Chủ động giúp đỡ thầy

5. Chú tâm học hỏi

Năm điều thầy thương tưởng đến đệ tử

1. Dạy dỗ đệ tử

2. Chỉ bảo khéo léo

3. Dạy thuần thục nghề nghiệp

4. Khen đệ tử với mọi người đúng thực tế

5. Bảo đảm nghề nghiệp, trình độ cho đệ tử

Năm cách người chồng đối xử với vợ (Đại diện phương Tây)

1. Kính trọng vợ

2. Không bất kính với vợ

3. Chung thuỷ với vợ

4. Giao quyền hành cho vợ

5. Sắm đồ đẹp cho vợ

Năm cách người vợ đối xử lại với chồng

1. Thi hành tốt đẹp bổn phận người vợ

2. Khéo tiếp đón họ hàng

3. Chung thuỷ với chồng

4. Khéo gìn giữ tài sản cho chồng

5. Khéo léo và nhanh nhẹn

Năm cách đối xử với bạn bè (Đại diện phương Bắc)

1. Bố thí

2. Ái ngữ

3. Lợi hành

4. Đồng sự

5. Không lừa gạt

Năm cách bạn bè đáp lại

1. Che chở khi mình gặp nạn

2. Bảo trì tài sản cho nhau

3. Trở thành chỗ tựa

4. Không xa lánh khi mình gặp khó khăn

5. Kính trọng gia đình mình

Năm cách chủ nhân đối xử với người làm (Đại diện phương Dưới)

1. Giao việc đúng theo sức lực

2. Lo cho ăn uống, thuốc men, tiền công

3. Điều trị cho họ khi họ bệnh tật

4. Chia sẻ đồ tốt đẹp cho họ

5. Cho họ nghỉ phép hợp lý

Năm cách người làm hành xử lại với chủ nhân

1. Dậy trước chủ

2. Ngủ sau chủ

3. Bằng lòng với vật được cho

4. Khéo làm các công việc

5. Đem tiếng tốt cho chủ

Năm cách đối xử với các bậc Sa môn, Bà la môn (Đại diện phương Trên)

1. Có lòng từ trong hành động về thân

2. Có lòng từ trong hành động về khẩu

3. Có lòng từ trong hành động về ý

4. Mở rộng cửa đón chào các vị chân chính

5. Cúng dường các vật dụng cần thiết

Năm cách các vị Sa môn, Bà la môn thương tưởng lại thiện nam, thiện nữ

1. Ngăn không cho họ làm ác

2. Khuyến khích họ làm thiện

3. Thương xót họ với tâm từ bi

4. Dạy họ những điều chưa được nghe

5. Làm cho thanh tịnh những điều được nghe

Kết luận

Thế Tôn giảng thuyết những lời phương tiện để làm sáng tỏ ý nghĩa vái lạy 4 phương (Đông, Tây, Nam, Bắc) và 2 hướng trên dưới (Trời, Đất) theo tinh thần thực hành Chính pháp trong đời sống con người.

Cư sĩ Phúc Quang tóm lược
Nguồn: Tạp Chí Nghiên Cứu Phật Học


TÀI LIỆU NGUỒN
Đại Tạng kinh Việt Nam – Trường Bộ kinh (Digha Nikaya)/ Tập 3 – Kinh Giáo thọ Thi – ca – la – việt (Sigàlovàda sutta), Dịch giả: Hoà thượng Thích Minh Châu

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Bài viết cùng chuyên mục:

Phước đức hao mòn
Lời Phật dạy

Phước đức là nền tảng của mọi điều thành tựu ở thế gian. Sức khỏe, tài sản, trí tuệ, danh tiếng, sắc đẹp cùng bình an, vui vẻ mà chúng ta có được đều do phước đức. Phước đức do mỗi người tạo ra, là thành quả của những nghiệp lành. Nếu biết tích lũy...

Người Phật tử cần làm giàu với năm mục đích cao thượng
Lời Phật dạy

Đề cập đến Phật giáo, xưa nay đa phần đều nghĩ về khuynh hướng ly dục, muốn ít và thanh bần. Ít ai ngờ rằng, Thế Tôn từng khuyến khích hàng đệ tử phải cố gắng làm giàu. Hãy gầy dựng tài sản, làm giàu với năm mục đích cao thượng. Một thời, Thế Tôn...

Du Hành Nhiều Bị Phật Quở
Lời Phật dạy

Một trong những đặc điểm của đời sống xuất gia là du hành. Không thường ở một nơi cố định, Tỳ-kheo có thể tùy duyên vân du giáo hóa. Đức Phật cũng tán thán hạnh du hành, không khuyến khích các Tỳ-kheo sống quá lâu tại một nơi. Tuy vậy, nếu Tỳ-kheo du hành trường kỳ lại bị Ngài quở trách. Kiểu tu hành mà cứ đi mải miết, ngày đi đêm nghỉ rồi lại đi...

Có Pháp Đốt Cháy Và Pháp Không Đốt Cháy
Lời Phật dạy

Ngọn lửa bốc cháy thiêu rụi củi rác là hình ảnh thân thuộc của đời sống thôn dã. Ngọn lửa này đã được Thế Tôn dùng làm ảnh dụ trong rất nhiều pháp thoại của Ngài. Pháp thoại dưới dây, ngọn lửa dữ đã thiêu đốt thân tâm, đốt cháy thiện căn công đức của người thường tạo ba nghiệp thân khẩu ý bất thiện Nhân quả – nghiệp báo luôn chính xác và công bằng. Nghiệp do mình tạo ra...

Phật Tán Dương Hạnh Đầu-đà
Lời Phật dạy

Chúng ta đều biết, đạo Phật là trung đạo. Đức Phật cũng nhờ tránh xa hai cực đoan dục lạc và khổ hạnh mà thành tựu đạo quả. Sau khi giác ngộ, trên bước đường hoằng hóa, Thế Tôn vẫn nêu cao lập trường trung đạo. Tuy vậy, những ai kham nhẫn được với sự thanh bần, thực hành hạnh đầu-đà đến trọn đời vẫn được Thế Tôn ca ngợi. Trong hàng đệ tử Phật, Tôn giả Đại Ca-diếp đã trọn đời giữ hạnh đầu-đà. Dù rằng, lúc tuổi...

Phật dạy chúng ta không được có tâm oán hận, báo thù
Lời Phật dạy

Phật pháp dạy nhất định không được báo thù, vì sao vậy? Phật pháp dạy nhất định không được báo thù, vì sao vậy? Vì ngay đời này bạn báo thù họ, đời sau họ lại báo thù lại bạn, đời đời kiếp kiếp báo tới báo lui không hề ngừng dứt, hơn nữa oán...

Ôm chặt lấy niềm đau hay vượt lên mà vui sống
Lời Phật dạy

Sống trên đời, mỗi người đều có những người thân thương như gia đình, bạn bè, đồng nghiệp. Khi xảy ra những mất mát, chia ly ai cũng thương tiếc và khổ đau. Có lẽ niềm đau lớn nhất của con người là cuộc chia tay với những người rất thân yêu, vĩnh viễn ra...

Tôn giả Xá-lợi-phất giáo hóa bệnh Cấp Cô Độc
Lời Phật dạy

Thời Đức Phật còn tại thế, Ngài thường đi thăm bệnh các Tỳ-kheo và một số gia đình Phật tử thân tín. Các vị đệ tử lớn như Tôn giả Xá-lợi-phất, A-nan cũng thường thay mặt Thế Tôn đi thăm bệnh. Nhất là lúc bệnh nặng sắp mất, sự có mặt của các Tỳ-kheo an...

Cẩn Trọng Với Lợi Dưỡng
Lời Phật dạy

Người tu tuy mang hạnh nguyện “xả phú cầu bần, xả thân cầu đạo”, nhưng sau nhiều năm tu học nhờ công đức làm lợi mình lợi người nên phước báo ngày càng lớn lên. Phước báo có công năng diệu kỳ, dù người tu không vọng cầu nhưng tứ sự (thực phẩm, y phục, thuốc men, sàng tòa) luôn đầy đủ, sung mãn. Và cũng từ đây, lợi dưỡng cùng cung kính bắt đầu đoanh vây đời...

Vì sao người giàu mà ta nghèo?
Lời Phật dạy

Giàu sang cũng không nên quá tự hào và ỷ lại, mà nghèo khó cũng không nên quá tự ti và làm quấy làm càn. Hãy chiêm nghiệm lời dạy của Thế Tôn về sự giàu nghèo để tìm ra hướng đi đúng đắn cho cuộc đời mình. Quan sát cuộc sống xung quanh chúng...

Như Lai là bậc “Nói gì thì làm vậy, làm gì thời nói vậy”
Lời Phật dạy

“Nói gì thời làm vậy, làm gì thời nói vậy” thoạt nhìn như đơn giản, bình thường nhưng thật sự phi thường. Nói ra sự thấy biết bằng trải nghiệm, những gì đã kinh qua đồng thời làm được, sống trọn vẹn với những gì mình nói. Như Lai (Tathàgata) là một trong những danh...

Người vợ lý tưởng theo quan điểm Phật giáo
Lời Phật dạy

Vợ chồng tự nguyện gắn bó, chung sống với nhau, đó là duyên mà âu cũng là nợ. Người đàn ông nào cũng mong muốn có được người vợ hiền trong đời. Thế nhưng, do nghiệp lực và duyên nợ của mỗi người nên không phải ai cũng tìm được người vợ như ý. Một...

Chuyển hóa đố kỵ theo lời Phật dạy
Lời Phật dạy

Mở lòng yêu thương, mong mọi người thành công từ trong suy nghĩ cho đến lời nói và việc làm. Được vậy thì tâm đố kỵ tan biến, bản thân mình an vui và mọi người cũng an vui. Đố kỵ là tâm lượng hẹp hòi, khó chịu, bực bội, ganh ghét những ai có...

Thực hành cúng bái tổ tiên theo lời Phật dạy
Lời Phật dạy

Cúng bái tổ tiên, ông bà, cha mẹ hoặc bà con thân quyến là một trong những lễ tiết quan trọng của đời sống tinh thần, tâm linh có truyền thống lâu đời, nhằm thể hiện sự tri ân, báo ân, lòng thương kính đối với người đã chết. Một thời, Thế Tôn ở tại...

Vượt thoát sợ hãi sinh già bệnh chết
Lời Phật dạy

Người thường ưu tư về thân phận luôn ám ảnh bởi câu hỏi ta từ đâu đến và sẽ đi về đâu? Hầu như chẳng ai có ký ức lúc chào đời, chỉ nghe người thân kể lại rồi tha hồ tưởng tượng. Nhưng hình dung về cái chết của mình thì ai cũng có,...

Ở trong chúng Như Lai mà lại phỉ báng Như Lai
Lời Phật dạy

Những người ngoài dù có phỉ báng Như Lai đến mấy thì vẫn không hề hấn gì đến đạo pháp. Nhưng chính những thành viên trong hội chúng của Như Lai lại tiềm ẩn nguy cơ phỉ báng Ngài vì giảng nói sai Chánh pháp, và có thể tổn hại đạo pháp nghiêm trọng. Thời...