Một trong những ưu tư của người bắt đầu tìm hiểu về luật nhân quả (Phật giáo) là tại sao những người làm ác mà vẫn giàu sang, an ổn. Trong khi nhiều người sống hiền lương, chân chất vẫn cứ nghèo hèn, thậm chí còn thêm bất hạnh.
Vấn nạn này có tự ngàn xưa, trong thời đại Thế Tôn và đến tận ngày nay. Pháp thoại dưới đây Thế Tôn đã chỉ rõ tương quan nhân quả ba đời, giúp chúng ta tin hiểu đúng đắn về nhân quả, từ đó sống hiền thiện, tránh xa các nhân xấu ác.
“Một thời, Đức Phật trú tại vườn Cấp Cô Độc, rừng cây Kỳ-đà, nước Xá-vệ. Bấy giờ, Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
– Các vị có thấy người mổ bò, do nghiệp tài lợi này, sau đó được cưỡi xe, ngựa, voi lớn không?
Các Tỳ-kheo đáp:
– Thưa không, bạch Thế Tôn.
Thế Tôn bảo:
– Lành thay, Tỳ-kheo, Ta cũng không thấy, không nghe người mổ bò, sát hại bò, rồi được cưỡi xe, ngựa, voi lớn. Vì sao vậy? Ta không thấy người mổ bò được cưỡi xe, ngựa, voi lớn, vì hẳn không có lý này.
– Thế nào, Tỳ-kheo, các ngươi có thấy người mổ dê, giết heo, săn bắt nai, sau đó được cưỡi xe, ngựa, voi lớn không?
Các Tỳ-kheo đáp:
– Thưa không, bạch Thế Tôn.
Thế Tôn bảo:
– Lành thay, các Tỳ-kheo, Ta cũng không thấy, không nghe người nào mổ bò, hại chúng sanh rồi mà được cưỡi xe, ngựa, voi lớn. Hoàn toàn không lý này.
– Tỳ-kheo, các ngươi nếu thấy người giết bò nào cưỡi xe, ngựa, voi lớn thì đó là đức đời trước chớ không phải phước đời này, đều là do hành vi được làm đời trước mang lại. Nếu các ngươi thấy người giết hại được cưỡi xe, ngựa, voi lớn thì nên biết người này đã gieo phước trong đời trước. Sở dĩ như vậy là vì do tâm giết hại chưa trừ được. Tại sao vậy? Người gần gũi kẻ ác, ưa thích sát sanh, gieo trồng tội địa ngục, nếu trở lại nhân gian thì tuổi thọ rất ngắn. Người ưa thích trộm cắp, gieo trồng tội địa ngục cũng như người mổ bò kia. Mua rẻ bán đắt, lừa dối người đời, không cầu Chánh pháp, cũng giống như người mổ bò kia do tâm sát sanh nên đưa đến tội lỗi này, không được cưỡi xe, ngựa, voi lớn. Cho nên, các Tỳ-kheo, hãy khởi lòng từ đối với hết thảy chúng sanh.
– Các Tỳ-kheo, hãy học điều này như vậy.
Các Tỳ-kheo sau khi nghe những gì Phật dạy, hoan hỷ phụng hành”.
(Kinh Tăng nhất A-hàm, chương Năm pháp, phẩm 36.Thính pháp, kinh số 4)
Suy nghiệm
Hầu hết những người tạo nhiều ác nghiệp thì quả báo xấu xảy đến rất nhanh, trong hiện đời mọi người đều thấy biết. Khi các nghiệp xấu được tạo ra liên tiếp (làm đồ tể chẳng hạn), nghiệp xấu sẽ khiến cho phước đức suy giảm nhanh chóng và có thể bị triệt tiêu hoàn toàn. Không lâu sau thì trổ quả ác khiến cho bản thân và gia đình thân bại, danh liệt. Đây là loại nhân quả xảy ra trong hiện đời, quả báo nhãn tiền.
Có một số trường hợp quả báo xấu đến chậm hơn, có thể xảy ra lúc cuối đời hay đời sau. Sở dĩ có hiện tượng này là do năng lực của những nghiệp nhân thiện lành trong quá khứ của họ quá lớn. Thiện nghiệp quá khứ đang trổ quả lành, nghiệp xấu mới tạo ra chưa ảnh hưởng lên nó, vì thế họ vẫn sống an vui. Tuy vậy, khoảng thời gian bình yên này sẽ nhanh chóng bị thu hẹp vì ác nghiệp phá hủy công đức rất khủng khiếp, không thể tránh được quả báo xấu.
Thế Tôn đã xác định “Ta cũng không thấy, không nghe người nào mổ bò, hại chúng sanh rồi mà được cưỡi xe, ngựa, voi lớn. Hoàn toàn không lý này”. Khi đã tin hiểu về nhân quả ba đời, người học Phật tin sâu nhân quả, tránh xa các nghiệp ác để được hạnh phúc, an vui.
Quảng Tánh
