Nằm yên bình bên dòng chảy lịch sử của vùng đất Tam Kỳ xưa (nay thuộc phía Nam Thành phố Đà Nẵng), Chùa Tịnh Độ là một danh lam cổ tự nổi tiếng với kiến trúc “chữ Đinh” độc đáo và khuôn viên vườn rộng hơn 9000m2. Không chỉ là chốn tu tập thanh tịnh, nơi đây còn là chứng nhân cho những thăng trầm lịch sử và sự phát triển của Phật giáo tại vùng đất Quảng Nam – Đà Nẵng.
Thông tin Hành chính & Vị trí Địa lý
Sau khi nghị quyết điều chỉnh địa giới hành chính có hiệu lực từ ngày 01/07/2025, địa chỉ và thông tin của chùa được cập nhật như sau:
-
Tên chính thức: Chùa Tịnh Độ.
-
Địa chỉ: Số 699 đường Phan Chu Trinh, phường Hương Trà, Thành phố Đà Nẵng.
-
Vị trí đắc địa: Chùa tọa lạc ngay mặt tiền đường lớn
-
Ghi chú địa danh: Phường Hương Trà là đơn vị hành chính mới được thành lập trên cơ sở sáp nhập phường Hòa Hương (cũ), phường An Sơn và xã Tam Ngọc.
Lịch sử Hình thành: Từ “Hương Sơn” đến “Tịnh Độ”
Lịch sử ngôi chùa trải dài gần một thế kỷ với những cột mốc đáng nhớ:
Giai đoạn Khai sơn (1935 – 1954): Thuở sơ khai
-
Người khai sáng: Chùa do Hòa thượng Thích Tôn Thắng (quê quán Quảng Trị, lúc bấy giờ là trụ trì chùa Phổ Đà – Đà Nẵng) khai sơn vào khoảng năm 1935 – 1938.
-
Tên gọi ban đầu: Chùa mang tên Hương Sơn, tọa lạc tại xứ “Truông dài nhà Núi”, xóm Hương Sơn hạ.
-
Vị trí cũ: Ban đầu, chùa nằm cách vị trí hiện tại khoảng 100m về phía Đông, được dựng đơn sơ bằng tranh tre nứa lá.
-
Năm 1938: Tri phủ Trần Đạo Tế chính thức cấp đất cho chùa trên nền trạm cũ, đánh dấu sự công nhận pháp lý đầu tiên.
Giai đoạn Kiến thiết (1955 – 1960): Đổi tên và Xây mới
Đây là giai đoạn “lột xác” quan trọng nhất của chùa dưới thời Hòa thượng Thích Viên Mãn.
-
Năm 1955: Hòa thượng Thích Viên Mãn chính thức nhận chức Trụ trì.
-
Năm 1957: Ngài khởi công xây dựng lại chùa từ vật liệu tranh tre sang xây xông lợp ngói kiên cố. Cùng năm này, chùa chính thức đổi tên thành Chùa Tịnh Độ.
-
Năm 1959: Công trình hoàn thành, tạo nên diện mạo cơ bản cho ngôi chùa ngày nay.
Giai đoạn Trùng tu và Phát triển (1961 – Nay)
-
Thời kỳ Hòa thượng Thích Chơn Ngộ (1961 – 2013): Hòa thượng Chơn Ngộ là vị trụ trì gắn bó lâu nhất với chùa. Dưới sự lãnh đạo của Ngài, chùa trải qua 3 đợt đại trùng tu lớn vào các năm 1980, 1997 và 2010, củng cố hệ thống cơ sở vật chất khang trang.
-
Giai đoạn chuyển giao: Sau khi HT. Chơn Ngộ viên tịch (2013), HT. Thích Giải Nghiêm kế nhiệm (2015) nhưng sớm viên tịch. Từ năm 2015 đến nay, Thượng tọa Thích Tịnh Châu là người tiếp nối ngọn đèn thiền, quản lý và hướng dẫn Phật tử tu tập.
Kiến trúc Độc đáo và Quần thể Di tích
Chùa Tịnh Độ nổi bật với lối kiến trúc cổ truyền Việt Nam, hài hòa giữa sự uy nghiêm và thiên nhiên khoáng đạt.
Cấu trúc “Chữ Đinh” (丁)
Ngôi chánh điện được thiết kế theo hình chữ Đinh, một lối kiến trúc phổ biến trong các ngôi chùa cổ miền Trung, giúp không gian thờ tự vừa sâu lắng vừa rộng rãi.
Nghệ thuật Trang trí “Tứ Linh”
Hệ thống mái và hiên chùa là một tác phẩm nghệ thuật đắp nổi tinh xảo:
-
Trên nóc: Hình tượng Rồng giao đầu (Lưỡng long triều nguyệt) uốn lượn uyển chuyển.
-
Hạ hiên: Các bức hoành phi và phù điêu mô tả tứ linh: Long (Rồng), Lân, Quy (Rùa), Phụng (Phượng hoàng) được sắp đặt theo thứ tự từ nóc xuống, tạo nên vẻ uy nghi, linh thiêng.
Không gian Thờ tự (Nội điện)
Bên trong chánh điện bài trí trang nghiêm theo quy chuẩn Bắc tông:
-
Gian chính giữa: Tôn trí tượng Đức Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni.
-
Hai bên: Tôn trí Bồ Tát Quán Thế Âm (biểu tượng Đại Bi) và Bồ Tát Đại Thế Chí (biểu tượng Đại Hùng).
-
Khu vực Hậu tổ: Phía sau lưng chánh điện, gian giữa thờ chư liệt Tổ sư qua các thời kỳ, hai bên thờ chư hương linh quá cố.
Khuôn viên Vườn Chùa: “Lá phổi xanh” $9.100m^2$
Hiếm có ngôi chùa nào giữa lòng đô thị lại sở hữu diện tích đất vườn lớn như Chùa Tịnh Độ.
-
Tổng diện tích: $9.100 m^2$ (Gồm $7.350 m^2$ đất cấp từ năm 1938 và $1.750 m^2$ mua thêm sau này).
-
Các hạng mục phụ trợ: Ngoài chánh điện ($272 m^2$), khuôn viên còn có:
-
Tổ đường ($120 m^2$).
-
Nhà Tây ($120 m^2$) và Nhà Đông ($112 m^2$) dùng cho Tăng chúng sinh hoạt.
-
Lầu chuông, lầu trống ở hai bên tiền đường.
-
Nhà trù (bếp), nhà kho và các công trình vệ sinh.
-
Các Đời Trụ trì và Danh Tăng
Sự hưng thịnh của Chùa Tịnh Độ gắn liền với công đức của các bậc cao tăng:
-
Hòa thượng Thích Tôn Thắng (Khai sơn): Người đặt nền móng đầu tiên (1938).
-
Các vị Quản lý (1938 – 1955): ĐĐ. Chơn Đắc, ĐĐ. Chơn Huệ, ĐĐ. Chơn Như.
-
Hòa thượng Thích Viên Mãn (1955 – 1961): Người có công kiến thiết chùa kiên cố và đổi tên thành Tịnh Độ.
-
Hòa thượng Thích Chơn Ngộ (1961 – 2013): Vị trụ trì tại vị hơn 50 năm, có công đức trùng tu lớn nhất.
- HT. Thích Giải Nghiêm(2015 – tròn1 năm): Kế nhiệm nhưng viên tịch sớm (thọ 71 tuổi).
-
Thượng tọa Thích Tịnh Châu (2015 – nay): Kế nhiệm quản lý, hướng dẫn tu tập.
Hướng dẫn Di chuyển chi tiết (Cập nhật 2025)
Do sự thay đổi về địa giới hành chính (sáp nhập phường Hòa Hương thành phường Hương Trà, thuộc TP. Đà Nẵng), du khách cần lưu ý lộ trình sau:
Từ Trung tâm Đà Nẵng (Cầu Rồng/Sân Bay)
-
Đi theo Quốc lộ 1A về hướng Nam khoảng 60-70km.
-
Khi vào địa phận thành phố Tam Kỳ (cũ), tiếp tục đi thẳng vào đường Phan Chu Trinh.
-
Chùa nằm ở số 699, bên tay trái đường (theo chiều đi).
Lưu ý khi tham quan:
-
Giờ mở cửa: Chùa mở cửa tự do từ sáng sớm đến chiều tối.
-
Ngày lễ lớn: Chùa là trung tâm tổ chức An cư kiết hạ và Bố tát của Tăng chúng phía Nam Quảng Nam, nên các ngày Rằm và Mùng 1 thường rất đông Phật tử.
-
Phương tiện: Có thể đậu xe ô tô và xe máy thoải mái trong sân chùa.
