Hòa Thượng thế danh Nguyễn Hữu Ký, sinh ngày 20 tháng 11 năm Ất Dậu niên hiệu Thành Thái (1895), nguyên quán làng Đa Nghi, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị nhưng sinh trưởng tại làng Lang Xá Bàu, xã Thủy Thanh, huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế. Thân phụ là cụ ông Nguyễn Hữu Tý, pháp danh Thanh Phòng, hiệu Sung Dật; thân mẫu là cụ bà Võ Thị Ngọ người làng Thần Phù, xã Thủy Châu, huyện Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên Huế. Với những túc duyên thiện nghiệp đã gieo trồng trong tiền kiếp nên hòa thượng sinh trưởng trong một dòng họ với nhiều đời thâm tín Tam bảo và là nơi lưu xuất các bậc cao tăng thạc đức như thiền sư Nguyễn Hữu Huấn (1858 – 1923), pháp danh Thanh Thái, hiệu Phước Chỉ, trú trì đời thứ ba tổ đình Tường Vân; thiền sư Nguyễn Hữu Chắc, pháp danh Thanh Vân, tự Thoại Tường, hiệu Tâm Thành khai sơn chùa Từ Quang – Huế đều là chú ruột của ngài; Hòa thượng Hồ Vĩnh Hựu, pháp danh Thanh Phước, tự Vĩnh Hựu, hiệu Tâm An tăng cang Diệu Đế Quốc tự, sùng kiến chùa Thọ Đức là cậu ruột. Thuở ấu thơ, hòa thượng đã tỏ ra là người thông minh trác việt, vào tuổi trăng rằm (1909), được sự cho phép của song thân ngài phát tâm xuất gia tại chùa Tường Vân, thờ Hòa thượng Phước Chỉ – người chú ruột lúc ấy đã vào tuổi “tri thiên mệnh” làm thầy.

Sau 14 năm học tập, tu hành dưới sự chỉ dạy của người thầy vừa là chú ruột – Hòa thượng Phước Chỉ viên tịch nên phải nương nhờ hòa thượng pháp danh Trừng Thanh, tự Hiền Lương, hiệu Tịnh Nhãn (? – 1924) đệ tứ trú trì tổ đình Tường Vân là đệ tử của Hòa thượng Phước Chỉ làm bổn sư và được hòa thượng cho pháp danh Tâm Ấn tự Vĩnh Thừa. Với bài kệ phú pháp sau:

Chữ Hán:

心  印  圓  明  悟  道  先

參  禪  了  達  透  真  源

拈  花  付  汝  如  來  藏

續  焰  玄  燈  萬  古  傳

Phiên âm:

Tâm ấn viên minh ngộ đạo tiên,

Tham thiền liễu đạt thấu chân nguyên.

Niêm hoa phó nhữ như lai tạng,

Tục diệm huyền đăng vạn cổ truyền.

Nghĩa:

Tâm Ấn sáng trong thấy đạo đầu

Tham thiền đạt đến cảnh thâm sâu

Đưa hoa giao giữ Như Lai tạng

Thắp sáng ngàn sau ngọn lửa mầu .

Thiện Quang

Năm Giáp Tý (1924) đến tuổi “tam thập nhi lập” hòa thượng mới thọ cụ túc giơi tại giơi đàn Từ Hiếu.Sau khi thọ đại giới không lâu thì hòa thượng bổn sư viên tịch, hòa thượng vào nương và cầu học với hòa thượng Huệ Pháp chùa Thiên Hưng – Huế.

Năm Đinh Mão (1927), Hòa Thượng vào chùa Thập Tháp thuộc tỉnh Bình Định theo học với hòa thượng Phước Huệ, sau đó vân du vào Sài Gòn Gia Định tham học với các vị Hoa Kiều nên thông thạo được tiếng Quảng Đông. Con đường tham vấn cầu học của hòa thượng thật ứng hợp với tâm nguyện “thượng cầu Phật đạo” của bậc thượng sĩ buổi đầu gửi vào chí nguyện xuất trần.

Bằng tinh thần “thiệu long thánh chúng”, hòa thượng đã tiếp nối các bậc tiền bối cha ông của mình trở thành “tùng lâm thạch trụ” của phong trào chấn hưng Phật giáo Việt Nam nói chung và xứ Huế nói riêng thể hiện qua những mốc thời gian sau:

Năm Quý Dậu (1933), hòa thượng trở về Thuận Hóa, đến ấm Cữ Sỹ, làng Dương Xuân lập thảo am, đặt tên là Pháp Uyển Châu Lâm, nay là chùa Châu Lâm, tại địa chỉ 14/54 Lê Ngô Cát, phường Thủy Xuân, thành phố Huế, cách đàn Nam Giao khoảng 1 km.

Năm Đinh Sửu (1937) hòa thượng được cử làm trú trì Quốc tự Thánh Duyên thuộc núi Túy Vân, thôn Tư Hiền xã Vinh Hiền huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiền.

Năm Mậu Dần (1938), hòa thượng được thỉnh làm đệ tam Tôn Chứng tại giới đàn chùa Đại Bi tỉnh Thanh Hóa.

Năm Canh Thìn, Bảo Đại thứ 15 (1940) chùa Châu Lâm được vua Bảo Đại sắc phong “Sắc tứ Châu Lâm tự”.Năm Tân Tỵ (1941), hòa thượng được mời làm Tăng Cang chùa Diệu Đế.

Năm Nhâm Ngọ (1942) ngài được Sơn Môn mời làm trú trì chùa Từ Đàm.

Năm Mậu Tý (1948), hòa thượng được cung thỉnh làm đệ tam tôn chứng tại đại giới đàn Báo Quốc.

Năm Nhâm Thìn (1952), hòa thượng được mời làm giáo thọ A xà lê sư tại giới đàn Bảo Quốc.

Hòa thượng tham gia xuống đường phản đối kỳ thị tôn giáo năm 1963 (vị cao mang kính thứ 4 từ phải sang)
Hòa thượng tham gia xuống đường phản đối kỳ thị tôn giáo năm 1963 (vị cao mang kính thứ 4 từ phải sang)

Năm Giáp Thìn (1964), đại giới đàn Vạn Hạnh tổ chức tại chùa Từ Hiếu – Huế, hòa thượng được cung cư làm Yết ma sư.

Hòa thượng từ phải sang thứ 3 làm Yết ma sư tại giới đàn Vạn Hạnh tổ chức tại chùa Từ Hiếu – Huế.
Hòa thượng từ phải sang thứ 3 làm Yết ma sư tại giới đàn Vạn Hạnh tổ chức tại chùa Từ Hiếu – Huế.

Năm Canh Tuất (1970), đại giới đàn Vĩnh Gia tổ chức tại chùa Phổ Đà, thành phố Đà Nẵng, hòa thượng được cung thỉnh làm Yết ma sư.

Từ năm Quí Sửu (1973) cho đến khi viên tịch, hòa thượng cũng đả đảm nhận chức vụ trú trì đời thứ 6 của chùa Tường Vân, chùa Báo Quốc.

Ngoài thời gian bận rộn vì công việc Phật sự ra, hòa thượng vẫn thường xuyên mở lớp tại chùa Châu Lâm giảng dạy kinh điển, tiếp tăng độ chúng, truyền trao kiến thức cho hộ thế đúng tinh thần “tiếp dẫn hậu lai, báo Phật ân đức”. Từ đó, hòa thượng đã giáo dưỡng nên các bậc danh tăng đệ tử tu học xuất chúng như hòa thượng Thích Thiên Ân – người Việt Nam tốt nghiệp với học vị Tiến sỹ văn học đầu tiên tại nước Nhật và được xem như là ổng tổ đầu tiên truyền bá du nhập Phật giáo Việt Nam vào Mỹ; hòa thượng Thích Thiên Hòa chứng minh đại đạo sư miền Cao nguyên Lâm Viên; hòa thượng. Thích Thiên Hỷ khai sơn chùa Thiên Hỷ… Tất cả đều là giáo phẩm lãnh đạo giáo hội lúc đó.

Với phước tướng trang nghiêm cao trên 1,8 mét, chất giọng oai hùng, tinh thông nhạc cụ pháp khí, kiến thức thông kinh bác sử, hòa thượng đã hoằng đạo bằng con đường giảng dạy song song với việc hành trì khoa nghi chẩn bạt nên đệ tử các chúng qui y ngài rất đông.

Đệ tử xuất gia tăng của hòa thượng gồm có: Hòa thượng Thích Thiên Hòa, Thích Thiên Nhiên(1), Hòa thượng Thích Thiên Ân, Hòa thượng Thích Thiên Hỷ, Hòa thượng Thích Hộ Nhẫn khai sơn chùa Thiền Lâm Nam Tông, Nguyễn Mộc(2), Tâm Dung(3), Bửu Đàm(4), Từ Huệ(5), Thượng tọa Thích Giác Hải trú trì chùa Châu Hoằng Liễn Xã thị trấn Tứ Hạ, huyện Hương Trà, Thượng tọa Thích Trí Minh trú trì chùa Khánh Sơn – Huế, thượng tọa Thích Tâm Đoan, Thích Đức Hậu, Nguyên Hậu(6), Hòa Thượng Thích Phước Thành, Phước Viên(7), Phước Lâm(8), Hòa thượng Thích Phước Sung (Tâm Minh), Phước Thắng(9), Phước Long(10).

Đệ tử xuất gia ni quy y và nương tựa ngũ giới với hòa thượng: Ni trưởng Thích Nữ Chơn Thông(11) trú trì chùa Diệu Viên, Chơn Nguyên trú trì chùa Phò Quang, ni trưởng Thích Nữ Chơn Hiền trú trì chùa Diệu Hỷ, ni trưởng Thích Nữ Chơn Hào(12) chùa Diệu Viên, ni trưởng Thích Nữ Chơn Viên trú trì chùa Hoa Nghiêm, ni trưởng Chơn Tịnh chùa Diệu Viên, ni trưởng Thích Nữ Chơn DIệu trú trì chùa Đàm Hoa, ni trưởng Chơn Định trú trì chùa Liên Hương, ni trưởng Thích Nữ Minh Tánh(13) trú trì chùa Long Thọ, ni trưởng Thích Nữ Huyền Thâm chùa Hồng Ân, ni sư Thích Nữ Như Trang trú trì chùa Đại Bi Sài Gòn,ni sư Thích Nữ Như Hải chùa Tây Linh, ni sư Thích Nữ Diệu Thuận chùa Diệu Nghiêm, Ni Sư Thích Nữ Bích Châu chùa Diệu Đức, ni sư Thích Nữ Diệu Thoại, ni sư Thích Nữ Minh Pháp trú trì chùa Hương Lưu, ni sư Thích Nữ Diệu Lý, ni sư Thích Nữ Diệu Trang chùa Liên Hương, sư cô Thích Nữ Chơn Huy…

Đệ tử tại gia quy y với hòa thượng qua các thế hệ trên 4000 người khắp các vùng thuộc tỉnh Thừa Thiên, Quảng Trị, tiêu biểu như: Thế hẹ đầu cư sỹ Phan Ngọc Hoàng, cư sỹ Võ Như Nguyện,…; sau này: cư sỹ Nguyễn Tường Bách, cư sỹ Trần Kiêm Đoàn, cư sỹ Hoàng Hữu Tuệ,…

Tiết xuân năm Bính Thìn (1976) sau khi tham dự buổi húy kỵ tổ sư khai sơn chùa Báo Quốc về, hòa thượng lâm bệnh nhẹ và đã xã báo vào buổi sáng ngày 14 tháng giêng, thọ 82 tuổi đời và 53 hạ lạp. Hòa thượng thuộc đời thứ 43 dòng thiền Lâm tế, đời thứ 9 Pháp phái Liễu Quán Nam Hà.

Mặc dù hòa thượng đã mãi mãi chia xa trong cuộc tương phùng với hậu thế chúng ta, nhưng những âm vang chất giọng oai hùng của bài kệ trống tại chùa Báo Quốc năm 1962 và những băng ghi âm chẩn tế, cộng với những vần thơ mộc mạc đầy tính thời cuộc, hài hước của hòa thượng được hậu bối sưu tầm vẫn còn vang vọng đến hôm nay.

Thơ ca của hòa thượng số lượng tuy khiêm tốn nhưng đề tài thể hiện khá phong phú. Về thể loại, với thế hệ hòa thượng, chúng ta bắt gặp là thể thơ Đường luật truyền thống “thất ngôn tứ tuyệt” hay “thất ngon bát cú” Nhưng đối với hòa thượng lại ngoại lệ có thêm thể tự do như bài “Mừng các tướng lãnh Cách mạng thành công” được làm dựa theo sách “Tam thiên tự”.

Thích Thiện Quang


Chú thích:

(1) Đã hoàn tục
(2) Viên tịch vì bệnh sau khi thọ sa di, chú ruột hòa thượng Phước Thành, người làng Triều Sơn Tây.
(3) Đã hoàn tục Trần Thanh Tú làng La Khê.
(4) Đã hoàn tục Lê Thiện Mãn làng An Lưu.
(5) Đã hoàn tục Thới làng La Chữ.
(6) Đã hoàn tục Nguyễn Hữu Đức (Hung Nhơn, Hải Hòa, Quảng Trị)
(7) Đã hoàn tục Lê Hiền làng Triều Sơn Tây.
(8) Đã hoàn tục Xuyên.
(9) Đã hoàn tục Nguyễn Hữu Đông.
(10) Đã hoàn tục Nguyễn Hiến làng Triều Sơn Tây.
(11) Trú trì chùa Diệu Viên, đã thuận tịch.
(12) Đã thuận tịch.
(13) Đã thuận tịch.

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Bài viết cùng chuyên mục:

Tiểu sử Hòa thượng Thích Thiện Quang (1895 – 1953)
Danh Tăng

Hòa thượng Thích Thiện Quang, pháp húy Hồng Xứng, là đệ tử của Tổ Chí Thiền – Như Hiển (1861-1933), tiếp nối dòng Lâm Tế Gia Phổ đời thứ 40. Ngài là bổn sư của Hòa thượng Thích Trí Tịnh (1917-2014), Đệ nhị Chủ tịch Hội đồng Trị sự GHPGVN. I. THÂN THẾ Hòa thượng...

Đại Trưởng lão Hộ Tông (1893 -1981) – Sơ tổ Phật giáo Nguyên Thủy Việt Nam
Danh Tăng

Trước khi thị tịch, Ngài rất trầm tĩnh sáng suốt, giảng giải cặn kẽ về thiền an-ban sổ tức cho hàng đệ tử, và nhắc lại lời Đức Phật: “An trú hơi thở là an trú của các bậc Thánh”, rồi Ngài trút hơi thở cuối cùng với một nụ cười điểm trên nét mặt...

Tiểu sử Trưởng lão Hòa thượng Thích Chánh Trực (1931-1995)
Danh Tăng

Hòa thượng Thích Chánh Trực là một trong những vị giáo phẩm lãnh đạo Phật giáo qua các thời kỳ, trung kiên với lý tưởng phụng sự Đạo pháp và Dân tộc, thiết thân với chư huynh đệ trong đạo tình pháp quyến, lân mẫn và gắn bó với tín đồ ở các hoàn cảnh...

Cố Đại lão Hòa thượng Thích Thông Tiến
Danh Tăng

Đi qua nhiều chốn, trụ trì ở nhiều chùa: Thiên Phúc, Đại Dương Sùng Phúc (Sủi), Sùng Phúc (Hội Xá), những cống hiến của Hòa thượng Thông Tiến với thiền môn, với nhân dân còn mãi trong tâm khảm nhân dân khắp chốn này. Thân thế Cố đại lão Hòa thượng Thích Thông Tiến[1] thế...

Hòa Thượng Thích Thanh Kiểm (1921-2000)
Danh Tăng

Hoà thượng Thích Thanh Kiểm, tên thật là Vũ Văn Khang, sinh ngày 23 tháng 12 năm 1921 tại làng Tiêu Bảng, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định Ngài xuất gia từ năm 15 tuổi và đã có nhiều đóng góp quan trọng cho Phật giáo Việt Nam. Ngài viên tịch vào ngày 30 tháng...

Tiểu sử Hòa thượng Thích Bửu Huệ (1914-1991)
Danh Tăng

Hòa thượng pháp danh thượng Tâm hạ Ba, tự Nhựt Quang, hiệu Bửu Huệ thuộc đời 41 dòng Lâm Tế và đời 43 thuộc phái Thiên Thai, Phó Viện trưởng Viện Cao đẳng Phật học Huệ Nghiêm, Phó Tổng lý tổ đình Ấn Quang, Viện chủ chùa Huệ Nghiêm. Thân thế Hòa thượng pháp danh thượng...

9 Đại Cao Tăng Lừng Danh Trong Lịch Sử Thái Lan
Danh Tăng

9 Vị thánh tăng nỗi danh nhất trong lịch sử phật học của Thái giai đoạn năm 1582 – 1981 Các thầy có thể coi là sư tổ của các sư thầy ngày nay có 1 tầm ảnh hưỡng rất lớn trong giáo hội phật giáo Nam Tông Thái Lan những người có phật pháp...

Tiểu sử Hòa thượng Thích Giải Quảng
Danh Tăng

Tiểu Sử Hòa Thượng THÍCH NHƯ NGHĨA tự GIẢI QUẢNG Khai Sơn: Chùa Quảng Hiệp, Xã Tân Hiệp, Huyện Long Thành, Tỉnh Đồng Nai, và Chùa Quảng Phước, xã Phước Thái, Huyện Long Thành, Tỉnh Đồng Nai. Hòa Thượng Thích Giải Quảng, thế danh Trương Đình Ân, sinh ngày 27 tháng 1 năm 1944 ( nhằm...

Bậc Thầy của những vị Thầy
Danh Tăng, Tuỳ bút, Văn học

Cách đây hơn hai mươi năm, vào khoảng cuối thiên niên kỷ trước, tôi có dịp gặp và trò chuyện với thầy Tuệ Sỹ lần đầu tiên. Tôi cùng đi với Đỗ Quốc Bảo, đến thăm thầy khi ấy đang ở trên một căn gác trong khuôn viên chùa Quảng Hương Già Lam. Lúc ấy thầy...

Những câu nói hay của Hòa thượng Thích Chơn Thiện
Danh Tăng

Trưởng lão Hòa thượng Thích Chơn Thiện, Phó Pháp chủ Hội đồng Chứng minh, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Trị sự GHPGVN, Viện trưởng Học viện Phật giáo VN tại Huế, viên tịch ngày 8-11-2016 (9-10-Bính Thân) tại tổ đình Tường Vân (Thừa Thiên Huế).

Tiểu sử Trưởng lão Hòa thượng Thích Tịnh Hạnh (1936-2024)
Danh Tăng

Trưởng lão Hòa thượng đã cống hiến trọn đời mình cho Đạo pháp và Dân tộc, ngài đã đóng góp nhiều công đức trong sự phát triển, ổn định của Phật giáo TP.Hồ Chí Minh. Là bậc Tông trưởng của Thiền Tịnh đạo tràng, ngài là bậc đống lương, nương tựa của tứ chúng, góp...

Hòa thượng Tâm An phụng sự Đạo pháp và Dân tộc
Danh Tăng, Lịch sử, Nghiên cứu

Từ những buổi đầu Phật giáo suy vi, dân tộc chịu ách thống trị của thực dân Pháp, ngài tham gia cuộc chấn hưng Phật giáo Bắc Kỳ. Khi có Đảng lãnh đạo cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, ngài tích cực tham gia phong trào Phật giáo Cứu Quốc. Dẫn nhập Phật...

Hòa Thượng Thích Viên Mãn (1922 – 2001) khai sơn chùa Kỳ Viên Quảng Nam
Danh Tăng

Hòa thượng thế danh Nguyễn Thanh Tịnh, pháp húy Tâm Trì, tự Chánh Không, hiệu Viên Mãn, sinh năm Nhâm Tuất (1922), trong một gia đình trung nông có truyền thống mộ đạo, nơi miền quê yên tỉnh thuộc thôn Dạ Lê, ngoại vi cố đô Huế. Thân phụ là cụ ông Nguyễn Thanh Bòng...

Tiểu sử Đại lão Hòa thượng Thích Thanh Đàm (1924-2022) – Phó Pháp chủ GHPGVN
Danh Tăng

Cả cuộc đời của ngài sống hết mình, bình dân, giản dị, hòa nhã, nhẫn nhục, tuy rất nghiêm khắc với bản thân nhưng đối với tứ chúng lại khiêm cung hòa nhã và thường dạy các đệ tử noi gương Tổ Bách Trượng “ngày không làm thời cũng không ăn”. Phó pháp chủ Hội...

Trưởng lão Giác Chánh – Đệ nhị Tổ sư Phật giáo Khất Sĩ: Một đời nghiêm trì giới luật
Danh Tăng

Trưởng lão Giác Chánh là một trong những cao đồ của đức Tổ sư Minh Đăng Quang – người khai sáng Đạo Phật Khất Sĩ Việt Nam. Trước khi vắng bóng, đức Tôn sư đã phó chúc cho Tỳ kheo Giác Chánh là người kế thừa trách nhiệm điều hành Tăng đoàn Khất Sĩ. Bởi thế về...

Tiểu sử Hòa thượng Thích Huệ Trí (1952-2024)
Danh Tăng

Hòa thượng Thích Huệ Trí (1952-2024) Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự GHPGVN; Phó Trưởng ban Ban Tăng sự Trung ương; Trưởng ban Ban Trị sự GHPGVN tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu; Nguyên Phó Chánh Văn phòng 2 Trung ương GHPGVN; Nguyên Trưởng ban Ban Pháp chế Trung ương; Nguyên Trưởng ban Ban Trị sự...

Ads Blocker Image Powered by Code Help Pro

Đã phát hiện trình chặn quảng cáo!!!

Chúng tôi đã phát hiện thấy bạn đang sử dụng tiện ích mở rộng để chặn quảng cáo. Vui lòng hỗ trợ chúng tôi bằng cách vô hiệu hóa các trình chặn quảng cáo này.