Trong đạo Phật, cuộc sống này được hình thành từ vô vàn duyên khởi, và mọi điều xảy ra đều do nhân duyên hội tụ. Mỗi con người ta gặp gỡ, mỗi sự kiện ta trải qua đều không phải là ngẫu nhiên, mà là kết quả của những duyên lành hoặc duyên nợ từ quá khứ, tiếp nối và kết nối với hiện tại.
Khi ta gặp một ai đó trong cuộc đời, đó chính là duyên. Có thể đó là duyên lành mang lại hạnh phúc, sự bình an, hoặc là duyên nợ khiến ta trải qua những thử thách, khó khăn. Tuy nhiên, dù là duyên nào, tất cả đều có mục đích riêng, giúp ta học hỏi và trưởng thành. Không có cuộc gặp gỡ nào là vô nghĩa, và cũng không có ai là vô tình xuất hiện trong cuộc đời ta.
Đôi khi, trong một mối quan hệ, ta dễ dàng phân định rạch ròi giữa đúng và sai. Nhưng dưới góc nhìn của Phật giáo, đúng và sai chỉ là khái niệm tương đối, bị chi phối bởi cảm xúc và quan niệm cá nhân. Một điều tưởng chừng như sai ở hiện tại có thể là duyên nghiệp từ quá khứ mà ta chưa thể hiểu thấu. Vì thế, điều quan trọng hơn cả là cách ta đón nhận và hành xử với những mối nhân duyên ấy, không phán xét, không oán trách mà luôn giữ tâm từ bi, lắng nghe và thấu hiểu.
Mỗi cuộc gặp gỡ đều là một bài học. Có người đến để yêu thương, để giúp ta trải nghiệm niềm vui và sự ấm áp. Có người lại đến để thử thách ta, khiến ta đối mặt với khổ đau, thất bại. Nhưng chính từ những thử thách ấy, ta học được cách kiên nhẫn, bao dung và biết buông bỏ. Nhìn bằng đôi mắt trí tuệ, không còn phân biệt đúng sai, ta sẽ nhận ra rằng, tất cả những gì xảy ra đều là để giúp ta giác ngộ, để hiểu thêm về bản chất của cuộc đời vô thường.
Trong mối quan hệ với người khác, thay vì bận tâm đến ai đúng, ai sai, ta hãy tập trung vào việc đối đãi với nhau bằng lòng từ bi và trí tuệ. Mỗi người mà ta gặp đều mang đến cho ta cơ hội để học hỏi, để rèn luyện tâm từ, tâm xả và lòng biết ơn. Những người khiến ta hạnh phúc, hãy biết trân trọng và giữ gìn. Những người mang đến khó khăn, thử thách, hãy biết lắng nghe và học hỏi, bởi họ chính là những người thầy trong hành trình tu tập của ta.
Nhìn từ góc độ sâu xa, duyên phận không phải là điều ta có thể kiểm soát, mà là sự kết hợp của nhân quả và nghiệp báo từ nhiều đời kiếp. Chính vì thế, mọi cuộc gặp gỡ đều là cơ hội để ta sống với tâm thức tỉnh giác, để không còn bị vướng mắc vào những tranh chấp về đúng và sai. Khi ta biết buông bỏ những bám víu, dính mắc vào cái tôi, ta sẽ thấy mọi sự đến và đi trong cuộc đời chỉ là duyên hợp tan, không có gì là vĩnh viễn.
Cuối cùng, hiểu được rằng mọi cuộc gặp gỡ đều là duyên phận, không có đúng sai, ta sẽ sống nhẹ nhàng hơn, tâm hồn sẽ thanh thản hơn. Ta sẽ trân trọng từng khoảnh khắc, từng người mà ta gặp, và nhìn mọi sự việc bằng ánh mắt của sự thông hiểu và lòng từ bi. Đó chính là con đường để ta đạt được sự giải thoát và bình an nội tại.
Ngọc Ánh
