A. NGUYÊN VĂN
Phồn thể tự
以梨打頭破喻
昔有愚人頭上無毛。時有一人以梨打頭乃至二三悉皆傷破。時此愚人默然忍受不知避去。
傍人見已而語之言：“何不避去乃往受打致使頭破?”
愚人答言：“如彼人者憍慢恃力癡無智慧，見我頭上無有髮毛謂為是石，以梨打我頭破乃爾。”
傍人語言：“汝自愚癡云何名彼以為癡也?汝若不癡為他所打，乃至頭破不知逃避。”
比丘亦爾，不能具修信戒聞慧，但整威儀以招利養。如彼愚人被他打頭不知避去，乃至傷破反謂他癡。此比丘者亦復如是。
Giản thể tự
以梨打头破喻
昔有愚人头上无毛。时有一人以梨打头乃至二三悉皆伤破。时此愚人默然忍受不知避去。
傍人见已而语之言：“何不避去乃往受打致使头破?”
愚人答言：“如彼人者憍慢恃力痴无智慧，见我头上无有发毛谓为是石，以梨打我头破乃尔。”
傍人语言：“汝自愚痴云何名彼以为痴也?汝若不痴为他所打，乃至头破不知逃避。”
比丘亦尔，不能具修信戒闻慧，但整威仪以招利养。如彼愚人被他打头不知避去，乃至伤破反谓他痴。此比丘者亦复如是。
B. PHIÊN ÂM
DĨ LÊ ĐẢ ĐẦU PHÁ DỤ
Tích hữu ngu nhân đầu thượng vô mao. Thời hữu nhất nhân dĩ lê đả đầu nãi chí nhị tam tất giai thương phá. Thời thử ngu nhân mặc nhiên nhẫn thọ bất tri tị khứ.
Bàng nhân kiến dĩ nhi ngữ chi ngôn: “Hà bất tị khứ nãi vãng thọ đả trí sử đầu phá.”
Ngu nhân đáp ngôn: “Như bỉ nhân giả kiêu mạng thị lực si vô trí tuệ, kiến ngã đầu thượng vô hữu phát mao vị vi thị thạch, dĩ lê đả ngã đầu phá nãi nhĩ.”
Bàng nhân ngữ ngôn: “Nhữ tự ngu si vân hà danh bỉ dĩ vi si dã. Nhữ nhược bất si vi tha sở đả, nãi chí đầu phá bất tri đào tị.”
Tỷ kheo diệc nhĩ, bất năng cụ tu tín giới văn tuệ, đản chỉnh oai nghi dĩ chiêu lợi dưỡng. Như bỉ ngu nhân bị tha đả đầu bất tri tị khứ, nãi chí thương phá phản vị tha si. Thử tỷ kheo giả diệc phục như thị.
C. DỊCH NGHĨA:
Thở xưa có người ngu trên đầu không có tóc. Một hôm, có người dùng cành lê đánh vào đầu hai ba lần đều bị thương tích. Khi đó, người ngu này vẫn im lặng nhẫn chịu không chịu bỏ đi.
Mọi người xung quanh thấy vậy liền nói với người đó rằng: “Sao anh không biết lánh đi để khỏi bị ném trúng đầu?”
Người ngu trả lời: “Người kia kiêu căng ngã mạn, dựa vào sức mạnh ngu si chẳng trí tuệ, thấy đầu tôi không có tóc cho rằng cục đá, dùng cành lê đánh đầu tôi vở như vậy đó.”
Mọi người xung quanh bảo rằng: “Ông chính là người ngu sao lại bảo người kia ngu? Nếu ông không ngu sao bị người kia đánh đến nổi vở đầu mà không biết chạy trốn”.
Các vị tỷ kheo cũng vậy không thể tu tập tin tưởng đầy đủ vào giới, văn, tuệ, chỉ lo trau chuốt oai nghi để kiếm lợi dưỡng. Giống như người ngu kia bị người ta đánh vở đầu mà không biết trốn chạy đến nổi thương tích trái lại bảo người người kia ngu. Các tỳ kheo này cũng không khác gì.
D. Ý NGHĨA:
Mẩu chuyện này dụ cho một số Tỳ- kheo không biết tu trọn giới – định – tuệ. Chỉ làm dáng oai nghi nghiêm chỉnh, mong được lợi dưỡng. Giống như anh chàng ngốc kia bị đánh chảy máu đầu mà không biết tránh né, trái lại còn cho kẻ đánh mình là người ngu
